Close
Giriş Bilgileriniz

1 sonuçtan 1 ile 1 arası

Konu: Ses Aralıkları üzerine biraz konuşalım

  1. #1
    Gitar Dersi Video
    Durumu: İlkerDeveci çevrimdışı
    Üyelik tarihi: Aug 2018
    Yaş: 28
    Mesajlar: 2
    Beğendiği Mesajlar: 0
    Thanked 2 Times in 1 Post

    Standart Ses Aralıkları üzerine biraz konuşalım

    Ses Ve Ses Aralıkları
    1-) Giriş
    Elektrik-Elektronik Mühendisliği öğrencisi olarak iletişim sistemleri ve sesin matematiği ile uğraşmamak neredeyse imkansız.En basitinden tuner devreleri amfi devreleri mesela... Bugüne kadarki aldığım lisans eğitimi ve amatör müzik hayatımdaki birikimlerim neticesinde olaylara biraz teorik birazda eğlenceli bakıyorum ve sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyuyorum. Buradaki bu bilgileri kazanmamda, internet ortamında müzisyenlere eğitim videolarını paylaşan Selim IŞIK'a teşekkürlerimi sunarım. Metodlarını da mümkünse edinmenizi şiddetle öneririm.
    Biraz hatırlatma yapalım;
    Gam= Gamlar oyun hamurudur, İyi bir müzisyen ise bu oyun hamurlarından güzel şekiller yaparak bizlere bu eserleri sunarlar.
    Ve her eserin yazıldığı bir gam vardır. Donanıma ve son notaya bakarak eserin hangi gam üzerinden yazıldığını anlayabilirsiniz. Bir eser illaki tek gam üzerinden yazılmak zorunda değildir ! Mesela illaki natural E minor olmak zorunda değil. Bazen Geçici çok alakasız arızalar karşımıza çıkabilir ölçülerde. Ama bu normale döner bir süre sonra. Başka bir ihtimal ise (atıyorum) şarkı donanıma baktığımızda natural E minör iken bazı ölçülerde parça E harmonic'e dönmüş olabilir veya daha başka istisnai durumlar olabiliyor. Modulasyonla karşılaşabilirsiniz vs....
    Bu konuları anlamak için selim hocanın videolarına göz atabilirsiniz. Önce gamların içerdiği sesler ile melodileri oluştururuz. Bu melodilerin tadını veren notaların ismi değil, birbirine olan uzaklığıdır ! Sonra bu melodileri uygun akorlar ile armonik olarak zenginleştirir ve dinleyiciye sunarız. Bir melodiyi yazmak ne kadar kulak istiyorsa, O melodiye en güzel armonik altyapıyı yazmak bunun 5 katı daha kulak ister ! Sabır ister Çalışma ister.
    Melodiye uygun armoniyi yazdıktan sonra Bunu ister 2 gitara yayarız ister 3 gitara ister 4 gitara. Veya fingerstyle çalarak tek gitarda icra edebiliriz. Armonik olarak Herşey bir kural dahilindedir. Ama bazen kurallar aşılır ve devreye duygular girer... Neticesinde kulağa hoş geliyorsa olmuş demektir ! Yaptım oldu, Yaptım olacak =))
    Dediklerimi anlamanız için hocamın videolarına bakabilirsiniz !
    Burada ses aralıklarının önemi ise, Ses aralıklarını bilen bir müzisyen ;
    0-) Gamları anlar.
    1-) Akor kurulumlarını anlar, gamlar ile yazılmış melodilere akor oturtmaya başlar,
    Gamlara daha farklı bakmaya başlar !
    2-) Kulaktan melodi çıkarabilir, çıkardığı melodinin gamını daha kolay çözer
    3-) daha önce yazılmış bir eseri daha güzel analiz edebilir.
    4-) Melodilere daha tatlı akorlar yazabilir.
    5-) akorlara daha güzel doğaçlamalar atabilir...
    kısaca bildiği herşeyi daha iyi kullanır.

    Müzikte üretmek yemek yapmaya benzer. Aynı malzemeler ile (aynı notalar ile) aynı yemeği yapan kişilerin yemekleri aynı lezzette olmaz

    2-) Olmazsa Olmaz Bilgiler
    Gelelim konumuza;


    Öncelikle Ses nedir ? Bana göre teorik tanımıyla, Ses enerji taşıyan bir dalgadır ! Hemde boyuna bir dalgadır. Titreşim yönü ile hareket doğrultusu birbiriyle aynı olan dalga çeşitidir. İnternete boyuna dalgalar yazarak görsellerden veya videolardan ne demek istediğimi anlayabilirsiniz. Konuşmaya başladığımızda veya bir enstrüman aracılığıyla ses vermeye başladığımızda titreşiriz ve çevreye belirli bir genliği (şiddeti olan) ve belirli bir frekansı olan titreşim paketçikleri yayarız. Genlik sesin şiddetini (volume) belirlerken, frekans ise sesin tonunu(notasını) belirler. Sesi çıkartan varlığın yapısı ise sesin tınısını belirler. Mesela gırtlağımız titreşerek ses dalgaları yayar. Mesela gitar telleri titreşerek ses dalgaları yayar. Bu dalgalar alıcıya çarpar ve alıcı bu sesleri algılayarak anlamlandırır, Bu dalgalar alıcıda etki bırakır. Örneğin titreşen bir gitar telinden çıkan ses dalgaları kulağımıza ulaşır Kulak zarını titreştiren ses, çekiç, örs ve üzengi kemiklerinden geçerek oval pencereye geliyor, biyolojik yükseltici devre ile kuvvetlendiriliyor(amfi yani ) ve beyine iletilerek anlamlandırılıyor.
    Ses denilince, Nota denilince akla sadece müzik enstrümanlarından çıkan sesler gelmesin !
    Çevremizdeki ses çıkarabilme kabiliyetine sahip her varlığın çıkardığı ses bir notaya karşılık gelir. Her ses bir nota ile temsil edilebilir. Örneğin kapıyı çarptığınızdaki çıkan ''pat'' sesi, Kedinin miyavlaması, köpeğin havlaması, Gitarın tellerinin titreşmesi, bateristin davula vurması, araba egzozundan çıkan ses her biri bir nota ile temsil edilebilir.
    Örnek verecek olursak, nota sürelerini dikkate almadan, do re mi fa sol la si do şeklinde bir melodi çalmak isteyelim, bunu illa gitar ile yapmak zorunda değilsiniz. Do sesini kediniz verebilir, atıyorum sanayide profesyonel bir usta tarafından akort edilmiş bir egzosunuz var ve araba çalışınca egzoz re sesi veriyor...Böylelikle re sesini arabanızın egzozundan alabilirsiniz, fa sesini gırtlağınızdan siz verebilirsiniz, Sol sesinide kemandan alalım, La sesini telefon avizesinden, si sesini kapıyı çarparak alabiliyorsanız ne mutlu. Ne güzel kapıymış ve tekrar do sesini ise elimizdeki çatal ile tabağa vurarak alabiliriz. (Biraz uçuk kaçık bir örnek oldu ama.. İmkansız değil ! )

    İnanmıyor musunuz ? Elinize bir adet kaliteli bir tuner(algılayabildiği frekans aralığı geniş) alın ve akşama kadar çevredeki sesleri tuner ile ölçün. Göreceksiniz ! tunerın algılayabildiği her ses bir nota gösterecek ! Tuner algılamıyorsa o ses yinede bir notadır ama tuner algılayamıyordur. Frekans aralığını aşmışsınızdır. Her notanın bir frekansı vardır !
    O zaman bir müzisyen ses denilince en azından şu 3 parametreyi bilmelidir !
    1-) Sesin frekansı = Sesin frekansı sesin tonunu belirler. Yani Notasını diyebiliriz kabaca. Mesela 440 Hz ile bağırıyorsanız La sesini veriyorsunuz demektir !
    2-) Sesin Genliği = Sesin genliği Sesin Şiddetini Belirler. Kısaca volume !
    yani siz 440 Hz ile kısık bir ses de verebilirsiniz (düşük volume), daha yüksek gür bir şekildede haykırabilirsiniz. Eğer ikiside 440 Hz ise, ikiside la notasıdır ! Ayrıca insan kulağı ortalama 20 Hz ile 20 Khz arası sesleri algılayabilyormuş !
    3-) Sesin tınısı= Sesin rengidir türüdür. Kedinin verdiği la sesi ile gitarın verdiği la sesi hiç aynı olur mu ? Olmaz.. Ama ikiside aynı sestir La sesidir. Sadece tınısı farklıdır. Duyunca aha bu kedi buda gitar diye ayırt edebilirsiniz.

    O zaman Bu kadar Geyikten sonra Seslere ve ses aralıklarına başlayalım,
    Hepiniz Bilirsiniz notaları az çok, Bunlar;
    C C# D D# E F F# G G# A A# B = 12 adet.
    unutmayalımki notasyon olarak;
    C# yerine Db
    D# yerine Eb
    F# yerine Gb
    G# yerine Ab
    A# YERİNE Bb yazabiliriz.
    12 adet Notamız var. Ve bunların Her birinin bir frekansı var. Frekanslar üzerinden giderek anlatmak, bir çok şeyi açıklamakta daha kolay ve mantıklı geldi. Yani olayın matematiği ile anlatmakta ve matematiğinide bilmekte yarar var.
    Sıfırıncı Oktav için;(teorik)
    A= 55 HZ
    A# = 58,270 HZ
    B = 61.735
    C= 65.406 HZ
    C# = 69.296 HZ
    D= 73.416 HZ
    D# = 77.782 HZ
    E= 82.407HZ
    F= 87.307 HZ
    F# = 92.499 HZ
    G= 97.999 HZ
    G#= 103.826 HZ
    A= 110 Hz.
    Her notanın frekansı kendinden önceki notanın frekansının 2^(1/12) katıdır. Yani yaklaşık olarak 1.0594 katı diyebiliriz.
    Daha alt frekanslardada notalar aynı şekilde kendini tekrar eder ama ben burada 55 hz den başladım anlatmaya. yani A= 22.5 hz den başlayarak A=55 Hz de bitirerek bir oktav daha elde edebiliriz. Aslında teorik olarak sonsuz oktav vardır. çünkü 22.5 i de 2 ye bölerseniz 11.25 hz ile 22.5 hz arası bir oktav değerinde notaları içerir. Teorik olarak sonsuza denk 2 ye bölebilirsiniz. Hiç bir zaman sıfır olmayacaktır frekans. Biraz matematikteki Limit olayını anlamalı. Örnek verecek olursak, 250 ml suyunuz var ve hergün bunun yarısını içiyorsunuz. Bu suyu kaç günde bitiririm sorusunun cevabı ne yazıkki matematikte sonsuzdur. 250 ml suyu sonsuza denk yarıya (0.5'e) bölebilirsiniz. Asla sıfır olmayacaktır. Buradaki durumda buna benzer işte.

    Gitar klavyesinde bu 12 notadan yalnızca birer tane var demek saçma olur. Bu 12 notanın Her birinden bir kaç tane var. İşte burada devreye oktav kavramı giriyor. Notalar peryodik olarak kendisini tekrarlar. Yukarıya göz atarsanız, mesela bana göre sıfır numaralı oktav için notaların frekanslarını Yazdım. Ve dikkat edilirse A notası 55 hz ilken diğer A notası 110 hz oldu.
    Buradan çıkan sonuç şudur, notaların frekanslarını iki ile çarptıkça diğer oktavdaki aynı notanın frekansını elde edersiniz... yani birinci la notası=55 hz kalın la'dır. İkinci La notası ise 110 hz olan daha ince La notasıdır. Yani diğer oktavdaki La notasıdır.
    frekans arttıkca ses incelir.
    Mesela 0. oktavda A notası 55 hz iken diğer oktavlarda A notası ;
    1. oktavda 110 hz.
    2. oktavda 220 hz
    3. oktavda 440 hz ........ Şeklinde gider.
    bunu diğer notalarada yapabilirsiniz. Mesela D notası sıfırıncı oktavda 73.416 hz kadardır... 1. oktavdaki d notasınn frekansı ise 73.416 sayısını 2 ile ile çarparsak 146.832 hz olarak bulunur... 2. oktav için ise birdaha 2 ile çarparsak, 2. oktavdaki D notasının frekansını 293.665 hz buluruz. İnsan kulağının-beyninin 20 hz ile 20 khz=20000 hz arasında kadar duyabildiğini varsayarsak, D notasının 9. oktavı 20 Khz'i aşar. Demekki biz bunu duyamayız. Tabi burada teorik olarak bunlar hep.
    Herneyse,
    Demekki oktav olayı notaların frekans olarak kendisini tekrar etmesi olayına dayanıyormuş kavram olarak.
    işte bir gamı bir oktavda çalmak, ikinci oktavda çalmak ne demek bunu matematiksel bir temele dayandırmış olduk. Örneğin Birinci oktavda çalınan gamın içerdiği notaların frekanslarını 2 ile çarparsak 2. oktavdaki aynı gamın notalarının frekanslarını elde ederiz.

    ödev1 : 6 telli ve her telinde 24 perde bulunan bir Gitarda Mi notası kaç farklı yerden basılabilir ?
    cevap:
    Teller Adeti Perde numaraları
    6. tel 3 tane 0 12 24
    5. tel 2 tane 7 19 -
    4. tel 2 tane 2 14 -
    3. tel 2 tane 9 21 -
    2. tel 2 tane 5 17 -
    1. tel 3 tane 0 12 24

    Ödev 2: Yukarıdaki bulduğumuz mi seslerinden hangileri aynı frekanslı (aynı kalınlıkta) Mi notalarıdır? Hangileri farklı frekanstaki (farklı kalınlıktaki) Mi notalarıdır ?
    iP ucu : Ses frekansı ölçen application ve cihazlar mevcut.

    ödev 3: domajor gamını herhangi biryerde çalın ve Daha sonra Domajör'ü bir alt oktavda çalın.
    İp ucu : 2. oktavdaki domajör gamının notalarının frekansları, 1. pozisyondakilerin frekanslarının 2 katı olacak Buda demek oluyorki frekans arttıkça ses tizleşir. Aynı notaları daha tiz olarak duydunuz.
    Hatırlatma : Notalar git gide tizleşiyorsa çıkıcı, git gide pesleşiyorsa inici denir. (Selim hocamın gam videolarına göz atın)

    3-) Şimdi ses aralıklarına gelelim daha mantıklı
    SES ARALIKLARI
    Seslerin belirli bir kurala göre bir araya gelerek, uygun nota uzunluklarında ve icraa teknikleri ile kombine edilmesiyle melodiler oluşur. Önemli olan melodinin hangi notaları içerdiği ve daha önemlisi melodinin yapısında hangi ses aralıkları var ve hangi düzene göre dizilmiş kombine edilmiş bu soruya cevap bulabilmektir. Duyguyu veren ses aralıklarıdır. Yoksa do notası kendi başına bir gürültüdür sadece !
    Bir melodide her bir notanın melodiyi oluşturan diğer notalara göre bir frekans farkı vardır yukarıda bahsettik zaten. Ses aralığı ile frekans farkı teknik olarak aynı kavramı temsil eder. gitarda tam ses aralık 2 perde, yarım ses 1 perdedir.
    Do re mi fa sol la si do şeklinde bir diziyi ele alırsak,
    En genel manada mi-fa arası yarım ses, Sido arası yarım sestir. Diğer ardışık notalar arası tam sestir. (Matematiği seven arkadaşlar notaların frekanslarını birbirinden çıkararak tam ses ve yarım ses aralığın kaç Hz'lik bir frekans farkına karşılık geldiğin ispatlayabilir. Hesaplayıp görürseniz Aralarında Tam ses fark olanların frekans farkı, Aralarında yarım ses olanların frekans farkının 2 katı olacak yaklaşık. Ve bu her oktav içerisinde aynıdır ! yani sıfırıncı oktavdaki la ile si arasındaki frekans farkı ile, 3. oktavdaki la ile si arasındaki frekans farkı aynıdır. )





    Aşağıda bahsedeceğim ses aralıklarının frekans farkı olarak kaç hz ettiğini hesaplamak isterseniz hesaplayın.
    Herhangi bir notadan başlayarak aşağıdaki aralıkları sizde gitarınızda tınlatarak duyabilirsiniz. Ardışık olarak tınlatmaya melodik tınlatma, aynı anda tınlatmaya armonik tınlatma deniyor.
    Burada herhangi bir kök ses alabilirsiniz. Ben kök ses (baz alınan ses, başlangıç noktam-başlangıç notam) olarak Do alıyorum. Sizde isterseniz başka bir notayı alın farketmez.

    not: diyez işareti sesi yarım ses inceltir. artık +1 de denilebilir. 1 perde ileri git demektir.
    bemol işareti= eksik -1.. Sesi yarım ses kalınlaştırır. 1 perde geri gel demektir.

    Kök(root) ses = Do (C)
    C--->Db yarım ses aralık = minör ikili = 1 perde
    C--->D tam ses = major ikili = 2 perde
    C--->Eb = 1.5 ses = minör üçlü = 3 perde
    C--->E= 2 ses = major üçlü= 4 perde
    C --->F= 2.5 ses = kusursuz 4lü = 5 perde
    C--->Gb= 3 ses = eksik 5 li (minör5li) = 6 perde
    C--->G= 3.5 ses = kusursuz beşli = 7 perde
    C --->Ab= 4 ses= Minör altılı = 8 perde
    C ---> A = 4.5 ses= major altılı=9 perde
    C --->Bb = 5 ses = minör 7 li = 10 perde
    C--->B = 5.5 ses= major 7 li = 11 perde
    C --->C= 6 ses = oktav = 12 perde
    Ayrıca bu perde sayıları tek tel üzerinden ilerdiğimizi düşünerek verilmiştir. tek tel üzerinde tam ses 2 perde yarım ses 1 perde demiştik. Ardışık iki tel arasında (mesela 6. tel ile 5. tel) bir üst telden 3 perde geriye gelir ve alt tele geçerseniz tam ses aralık elde edersiniz. Mesela 5. tel 10 perde sol iken, 4. tel 7. perde la notasıdır. Alın size tam ses.
    Yarım seside siz bulun bakalım hadi !
    Selim hocanın gam formulleri ve gam parmak formulleride buradan geliyor... Bakın nereden girdik nereden çıktık... Müzikal bilgi birbirine bağlı halkalardır.

    Ayrıca bir tavsiyede bulunmak istiyorum; Her ne üzerine çalışıyorsanız, Çalışırken sık sık gitarınızı akort edin. Bu zaman geçtikçe size yol su elektrik olarak dönecektir. Daha hassas bir kulağa sahip olacaksınız ve tondaki en ufak bir kaymayı dahi hemen algılayacaksınız.


    __________________________________________________ __________________________________________________ _____________________________________________
    [
    Konu İlkerDeveci tarafından (07.12.18 Saat 03:03 AM ) değiştirilmiştir.

Bu Konudaki Etiketler

Gitar Dersi Video
Selim IŞIK ile Gitar dersi videoları, gitar akorları, gitar tabları, gitar kursu ve müzik forumu.
Sosyal Platformlar